تا جایی‌که بسیاری از متخصصان و صاحب‌نظران، از آینده ایدز در ایران ابراز نگرانی کرده و معتقدند اقدامات موجود کافی نیست و ایدز در آینده ابعادی فاجعه گون به خود خواهد گرفت. در این میان به‌نظر می‌رسد بیشترین تأثیر گذاری را نهادهایی غیراز وزارت بهداشت دارند که از قضا آنان چندان حساسیتی به موضوع نشان نمی‌دهند.
چنانچه دکتر مینو محرز، متخصص عفونی و رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران در حاشیه برگزاری چهارمین کنگره آسیایی بهداشت خانواده به افزایش شمار مبتلایان به ایدز اشاره کرد و گفت: در حال حاضر مهم‌ترین وظیفه جهت پیشگیری از بروز ایدز در خانواده بر عهده آموزش و پرورش است؛ چرا که مهارت‌های خوب زندگی کردن و مهارت نه گفتن به اعتیاد و رفتارهای پرخطر جنسی را می‌توانند به دانش‌آموزان آموزش دهند.
همچنین دکتر داوود منصوری، متخصص بیماریهای عفونی در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و فوق تخصص ایمنولوژی بالینی، با ابراز نگرانی از این آمار فزاینده به همشهری می‌گوید: HIVخیلی جلوتر از ما حرکت می‌کند و آمار مبتلایان به شکل لگاریتمی در حال افزایش است.
وی از بیماران بستری کنونی در بیمارستان مسیح دانشوری به‌عنوان نمونه بسیار کوچکی از این آمار یاد کرده و می‌گوید: در بیمارستانی مثل مسیح دانشوری که 250 تخت فعال دارد، همین امروز(23 دی)، بین 8 تا 10نفر بیمار HIV+ در بخش عفونی و مبتلا به سل و 3 نفر هم در بخش عمومی داریم و من از زمانی می‌ترسم که مثل سال‌های 1371تا1374 پاریس شویم که 90 درصد بیماران بخش‌های عفونی‌شان را بیماران مبتلا به ایدز تشکیل می‌دادند.
دکتر محرز نیز در این‌باره می‌گوید: بر اساس قانون اساسی، مردم دارای حق آگاهی داشتن هستند و آگاه‌سازی مردم درخصوص مسایل علمی مربوط به ایدز و واقعیت در زمینه راه‌های انتقال آن به صورت شفاف از الزامات تحقق این امر است و اگر واقعیت‌های مربوط به راه‌های انتقال ایدز در لفافه گفته شود، مردم متوجه آنها نشده و لذا صاحبان رفتارهای پرخطر همچنان به رفتارهای خود ادامه می‌دهند.
علم بی‌عمل، زنبور بی عسل
در این میان، دکتر آرش علایی که از پژوهشگران در حوزه ایدز و از مؤسسان کلینیک‌های مثلثی به شمار می‌آید، نظرات متفاوت تری دارد. او معتقد است که مهار ایدز تنها به وسیله آگاهی دادن به افراد، محقق نخواهد شد بلکه پیشگیری از ایدز باید بر3 پایه آگاهی، نگرش و رفتار استوار باشد چرا که بسیاری از مردم ممکن است راه‌های پیشگیری از ایدز را بدانند اما عملا درصد کمی از آنها از کاندوم استفاده کنند.
دکتر علایی در این موارد، نقش همه ارگان‌ها و سازمان‌ها را برابر می‌داند و با بیان اینکه عملکرد سال‌های اخیر وزارت بهداشت شاید از لحاظ کمی مناسب باشد، اما از نظر کیفی جای کار زیادی دارد، ادامه می‌دهد: سایر ارگان‌ها غیراز وزارت بهداشت، حتی از لحاظ کمی هم مشکل دارند؛ به‌عنوان مثال، آموزش و پرورش که یکی از مهم‌ترین ارگان‌ها برای پیشگیری از ایدز است تازه بعد از چند سال به فکر آموزش دانش آموزان افتاد و کتاب مکمل آموزش ایدز را به دانش آموزان اول دبیرستان داد که البته عملی قابل تمجید بود اما مشکل اینجاست که کیفیت آموزش این کتاب و روش آموزشی آن بسیار مهم‌تر از پخش آن است و در عمل هم دیدیم اتفاقی نیفتاد.
دکتر آرش علایی در ادامه به نقش رسانه‌ها نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: رادیو و تلویزیون هم که یکی از رسانه‌های تأثیر گذار بر سطح سلامت افراد به شمار می‌آیند، در رابطه با ایدز، بسیار فراز و نشیب دار عمل می‌کنند، مثلا در یک برهه 3-4 برنامه با موضوع ایدز دارند و بعد تا مدت‌ها سراغ این موضوع نمی‌روند.
دکترعلایی به شکل برنامه‌ها هم اعتراض کرده و ادامه می‌دهد: برنامه‌هایی که در رابطه با ایدز ساخته می‌شوند تا زمانی که با ترس از صحبت درباره رابطه جنسی سالم، استفاده از کاندوم یا ذکر ناقص رفتارهای پرخطر همراه باشند، نتیجه مطلوبی نخواهند داد.
نظر دکتر علایی مشابه اظهار نظر دکترمحرز، رئیس مرکز تحقیقات ایدز است که با اشاره به نقش مؤثر رسانه‌های گروهی به‌خصوص تلویزیون و تأثیر اطلاع رسانی آن به مردم می‌گوید: براساس یک مطالعه، 80 درصد مردم کلمه ایدز را برای اولین بار از تلویزیون شنیده‌اند، لذا تلویزیون موظف به آگاهی دادن به مردم به صورت شفاف و بدون لفافه است.
دکتر محرز با اشاره به اینکه تلویزیون باید برنامه‌های بیشتری درخصوص پیشگیری از ایدز پخش کرده و به صورت شفاف به این مسئله بپردازد، ادامه می‌دهد: تلویزیون همیشه انتقال ایدز را ابتدا از طریق دندانپزشکی و آرایشگاه و سپس از راه خون و اعتیاد تزریقی مطرح می‌کند و در نهایت مسائل جنسی را به‌عنوان راه انتقال ایدز عنوان می‌کند، لذا به‌نظر عامه مردم ایدز در ایران از این طریق منتقل نمی‌شود و این نحوه انتقال محدود به کشورهای خارجی است که این مسئله می‌تواند موجب دقت نکردن مردم به این نحوه انتقال در کشور شود.
دکتر منصوری هم در این‌باره می‌گوید: رسانه‌ها تا چند سال پیش هرگز از ایدز حرف نمی‌زدند و مسئولان هم وجود موارد ایدز در کشور را باور نداشتند، بعد از چند سال صحبت در مورد ایدز، به رسانه‌ها هم کشیده شد، اما حالا دوباره همه چیز به عقب برگشته و همه ارگان‌ها از ایدز عقب هستند و تا زمانی هم که مباحث پیشگیری از ایدز را نشکافند، دردی دوا نخواهد شد.
دکتر منصوری به نکته جالب دیگری هم اشاره می‌کند و می‌گوید: ما اصرار داریم که به این مسئله پرداخته شود که ایدز، امروزه بیماری قابل کنترلی در دنیاست؛ چرا که داروهای فراوان و کارهای علمی مناسبی روی آن انجام شده است، اما کمبود دارو در کشور ما و عدم اطلاع رسانی شفاف و پیگیری‌های مناسب تنها سبب دامن زدن به ترس مردم از این بیماری شده است.
به گفته وی، باید به مردم بگوییم، این بیماری ترسناک نیست و راه‌های انتقال آن هم جنسی، اعتیاد و از مادر به جنین است و اگردرست بدانید و درست عمل کنید هرگز به این بیماری مبتلا نخواهید شد.
این نکته‌ای است که دکترمحرز هم بر آن تأکید می‌کند و می‌گوید: ایدز یک مشکل اجتماعی است که همه ارگان‌ها باید درخصوص آن، دست به دست هم بدهند و از آنجا که هیچ فردی توانایی پرداخت هزینه برنامه تلویزیونی متداوم را ندارد، لذا رادیو و تلویزیون باید برای سرمایه‌گذاری در این خصوص پیش‌قدم شوند.
